کد مطلب:188978 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:138
انگیزه ی منع حدیث
نكته ای كه در این گفتار به عنوان منع حدیث عنوان شده، این است كه احادیث رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم موجب اختلاف و منازعه می شود. بدین خاطر از نقل حدیث جلوگیری می نمایند. نیز برای پاسخ گویی به احكام معارف قرآن كفایت می كند نیازی به احادیث نبوی نیست!
لیكن هر دو نكته آسیب پذیر است. زیرا احادیث صحیح از رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم هیچ گاه مورد تنازع و منشأ اختلاف نمی شوند. و نیز بسیاری از معارف و حكم و احكام و اخلاقیات در گفتار رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم تجلی یافته است. كه جامعه هیچ گاه بی نیاز از آنها نمی باشد. چگونه می توان گفت جامعه از احادیث منبع وحی رسالی كه مبین دین و شریعت است بی نیاز می شود؟!
انگیزه های دیگری نیز در این راستا عنوان می شود. همانند این كه نقل احادیث رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم چه بسا باعث اشتباه با الفاظ قرآن شده، آنگاه حدیث با قرآن مشتبه شود و باعث كم و یا زیاد شدن قرآن گردد!
این سخن نیز بی اساس است. زیرا الفاظ قرآن در حد اعجاز است و سخنان رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم گرچه وحی است، لیكن الفاظ و ساختار سخن در حد اعجاز نیست. بر این اساس امكان ندارد متن حدیث با متن قرآن اشتباه شده و باعث آسیب رسانی به قرآن شود. قرآن به وعده الهی از هر گونه آسیب محفوظ است، چه احادیث نبوی صلی الله علیه و آله و سلم نقل بشوند و چه ممنوع شوند. زیرا وعده خداست كه: انا نحن نزلنا الذكر و انا له لحافظون. [1] «ما قرآن را نازل كردیم و ما آن را از هر آسیب حراست می نماییم».
[ صفحه 152]
نكته چهارم كه عمده دلیل و دست آویز برای كسانی قرار گرفته است كه نقل حدیث از رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم را منع نموده اند؛ احادیثی است كه از زبان خود رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم رسیده است كه در آن احادیث نقل حدیث منع شده است. بهترین حدیث كه دستاویز قرار گرفته، حدیث ابوسعید خدری است كه در آن آمده است: لاتكتبوا عنی شیئا فمن كتب عنی شیئا غیر القرآن فلیمحه. [2] «غیر از قرآن چیز دیگری از من ننگارید و هر كس چیزی نوشته است باید محو نماید».
لیكن این احادیث حتی از طریق اهل سنت نیز معتبر نمی باشند. زیرا بهترین احادیث در این راستا احادیث ابوسعید خدری است. به ویژه این حدیث كه آورده شد. و هیچ كدام از آنها سند ندارند. حتی این حدیث مرفوع است و بخاری می گوید استناد به آن صحیح نیست، ان حدیث ابوسعید هذا موقوف فلا یصح الاحتجاج به. [3] و هم چنین سایر احادیث ابوسعید و نیز احادیثی كه از زبان ابوهریره و زید بن ثابت نقل شده اند، همگی حتی در نزد اهل سنت بی پایه و بی اساس می باشند. [4] .
لیكن هر دو نكته آسیب پذیر است. زیرا احادیث صحیح از رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم هیچ گاه مورد تنازع و منشأ اختلاف نمی شوند. و نیز بسیاری از معارف و حكم و احكام و اخلاقیات در گفتار رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم تجلی یافته است. كه جامعه هیچ گاه بی نیاز از آنها نمی باشد. چگونه می توان گفت جامعه از احادیث منبع وحی رسالی كه مبین دین و شریعت است بی نیاز می شود؟!
انگیزه های دیگری نیز در این راستا عنوان می شود. همانند این كه نقل احادیث رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم چه بسا باعث اشتباه با الفاظ قرآن شده، آنگاه حدیث با قرآن مشتبه شود و باعث كم و یا زیاد شدن قرآن گردد!
این سخن نیز بی اساس است. زیرا الفاظ قرآن در حد اعجاز است و سخنان رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم گرچه وحی است، لیكن الفاظ و ساختار سخن در حد اعجاز نیست. بر این اساس امكان ندارد متن حدیث با متن قرآن اشتباه شده و باعث آسیب رسانی به قرآن شود. قرآن به وعده الهی از هر گونه آسیب محفوظ است، چه احادیث نبوی صلی الله علیه و آله و سلم نقل بشوند و چه ممنوع شوند. زیرا وعده خداست كه: انا نحن نزلنا الذكر و انا له لحافظون. [1] «ما قرآن را نازل كردیم و ما آن را از هر آسیب حراست می نماییم».
[ صفحه 152]
نكته چهارم كه عمده دلیل و دست آویز برای كسانی قرار گرفته است كه نقل حدیث از رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم را منع نموده اند؛ احادیثی است كه از زبان خود رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم رسیده است كه در آن احادیث نقل حدیث منع شده است. بهترین حدیث كه دستاویز قرار گرفته، حدیث ابوسعید خدری است كه در آن آمده است: لاتكتبوا عنی شیئا فمن كتب عنی شیئا غیر القرآن فلیمحه. [2] «غیر از قرآن چیز دیگری از من ننگارید و هر كس چیزی نوشته است باید محو نماید».
لیكن این احادیث حتی از طریق اهل سنت نیز معتبر نمی باشند. زیرا بهترین احادیث در این راستا احادیث ابوسعید خدری است. به ویژه این حدیث كه آورده شد. و هیچ كدام از آنها سند ندارند. حتی این حدیث مرفوع است و بخاری می گوید استناد به آن صحیح نیست، ان حدیث ابوسعید هذا موقوف فلا یصح الاحتجاج به. [3] و هم چنین سایر احادیث ابوسعید و نیز احادیثی كه از زبان ابوهریره و زید بن ثابت نقل شده اند، همگی حتی در نزد اهل سنت بی پایه و بی اساس می باشند. [4] .
[1] حجر، 9.
[2] تقييد العلم، ص 29، ص 30.
[3] تدوين السنة الشريفه، ص 290.
[4] همان، ص 295 و 297 و 301.